Omdat ik zo weg ben van taal.
Bron: nu.nl
Na de val van de Muur, bijna twintig jaar geleden, moesten Oost-Duitsers afleren om iedere zin met ‘kameraad’ te beginnen. Door Onze Taal.
En moderne woorden als Sex-appeal en Make-up klonken in hun oren als iets van een andere planeet. Tenminste: dat dachten wij twintig jaar geleden.
In werkelijkheid waren de ‘ossies’ westerser dan wij vermoedden.
Inderdaad, zodra je vroeger de Oost-Duitse staatstelevisie aanzette, kwam de communistenretoriek je tegemoet. Het was een ronkend taaltje doorspekt met Russische invloeden.
MuurErg omzichtig ook. Zo weigerden de leiders van het land de Muur gewoon ‘muur’ te noemen. Zij hadden het over een ‘antifascistische beschermingswal’.
Maar bij de mensen thuis was dat wel anders. Daar werd wél gewoon gesproken over ‘die Mauer’ en op tv ontvingen ze gewoon westerse kanalen, dus de ossies waren beter ingevoerd in de westerse wereld dan het op het eerste gezicht leek.
Het was een van de redenen dat de omschakeling naar het West-Duits na de hereniging relatief soepel is verlopen.
Derrick-persiflageOnze oosterbuur werd dankzij de hereniging bijna twintig jaar geleden dus een maatje groter. En beetje bij beetje werd het ook een steeds betere buur. In de jaren voor de Wende hadden Nederlanders maar weinig op met Duitsland en het Duits. Duits was ‘fout’: eerst door de oorlog, later om andere redenen.
Duits was de taal van verloren finalewedstrijden, van schlagers, bratwurst, en films van het genre Beim Jodeln juckt die Lederhose.
Een taal waar in Nederland hooguit een beetje lacherig om werd gedaan, zo weet iedereen die weleens een aflevering heeft gezien van Tampert, de Derrick-persiflage van Jiskefet: “Ich würde Sie noch eine Chance geben. Verprutzen Sie die nicht.”
SchwalbesMaar de afgelopen jaren lijkt het tij dus te keren. Duitsland zelf werd steeds hipper, Berlijn steeds populairder en het Duits werd salonfähig.
Zo hebben wij Nederlanders geregeld aha-erlebnissen, smeren hüttenkäse op onze kaiserbroodjes, beschuldigen voetballers rücksichtslos van schwalbes en vinden het supergeil om die lange woorden uit te spuwen waar het Duits zo beroemd om is: schwarzwalderkirschtorte, hineininterpretieren, fingerspitzengefühl ...
HumanresourcesmanagerDe vereniging die iedere dinsdag op deze plek uw taalcolumn verzorgt, streed in de jaren dertig nog tegen dat soort Duitstalige invloed. Maar inmiddels weten we beter: taal laat zich niet dwingen.
Oost-Duitsers zeggen in weerwil van hun leiders gewoon ‘Mauer’, en Nederlanders in weerwil van puristen ‘überhaupt’ (of ‘computer’ of ‘humanresourcesmanager’).
Mooiste DuitsHoewel taal zich dus niet laat forceren, laat die zich wel eren. Daarom is Onze Taal in een themanummer over het Duits op zoek naar het mooiste Duitse woord in het Nederlands. Stemt u ook?
Reageren? Ga naar www.onzetaal.nl.
